NASA'nın Perseverance rover'ı, 2021 yılından bu yana Kızıl Gezegen Mars'ta örnekler topluyor. Ancak rover'ın yakın zamanda topladığı ve "Cheyava Falls" olarak adlandırılan taş, bilim insanlarının Mars'ta antik yaşam izlerine ulaşma hedefi açısından büyük önem taşıyor. Cheyava Falls, Grand Canyon'daki en yüksek şelaleden ismini alıyor ve 3.2 fit (yaklaşık 1 metre) ile 2 fit (yaklaşık 60 cm) boyutlarındaki bu örnek, milyarlarca yıl önce var olmuş antik mikrobiyal yaşamın oluşturabileceği "kimyasal imzalar ve yapılar" içeriyor.
Perseverance, bu taşı 21 Temmuz'da bir zamanlar akarsularla şekillenen, Mars'taki bir nehir vadisinden topladı. Bu örnekte, suyun bir zamanlar kayası aşındırdığını belirten büyük beyaz kalsiyum sülfat damarları göze çarpıyor. En önemlisi ise, örneğin ortasında yer alan kırmızı bant üzerinde "leopar benekleri" gibi görünüm veren milimetre boyutunda izlerin varlığı. Dünya'da, bu tür benekler, hematit mineralinin (Mars’ın kırmızı renginin sebebi) beyaza dönüşmesine neden olan kimyasal reaksiyonlar sonucu ortaya çıkabilir. Bu reaksiyonlar, demir ve fosfat serbest bırakır bu da mikroplar için potansiyel bir enerji kaynağı oluşturabilir.
Rover'ın X ışını Litosenografi Aleti (PIXL), beneklerin etrafındaki siyah halkaların demir ve fosfat içerdiğini belirledi. Ancak bu bulgu, taşın gerçekten antik mikroplar için bir yaşam alanı olmuş olabileceğini otomatik olarak kanıtlamaz. Bilim insanları, beneklerin biyolojik süreçlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için daha fazla çalışma yapmaları gerektiğini vurguluyor. "Şu anda Mars'ta yaşam keşfettiğimiz söyleyemeyiz," diyor proje bilimcisi Katie Stack Morgan. "Ancak, biyolojik bir kökene sahip olabilecek bir potansiyel biyosinyal setimiz var. Bu özelliklerin biyolojik kökenli olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırmaya ve veriye ihtiyacımız var."
NASA, Perseverance'ın topladığı örnekleri, Cheyava Falls dahil olmak üzere Dünya'ya geri getirmeyi hedefliyor. Ancak, Mars Örnek Geri Dönüş misyonunun zaman çizelgesi önemli ölçüde geriledi. 2020'lerin başında olması beklenen beklenen geri dönüş 2040 yılına sarkmış durumda. NASA'nın, örneklerin daha hızlı bir şekilde Dünya'ya getirilebilmesi adına havacılık şirketlerinden alternatif çözümler talep ettiği ve bu yıl içinde çözümlerinin finansmanını sağlayacağı bildiriliyor.
Bilim insanları, leopar beneklerinin nasıl oluştuğuna dair olası diğer açıklamaları da dışlamak için kapsamlı testler yapacak. Bu süreçte, taşın kontaminasyondan arındırılması ve biyolojik olmayan süreçlerin ortadan kaldırılması önem taşıyor. Mars’taki antik yaşamın varlığı konusunda kesin bir sonuca ulaşmak için sabırlı ve titiz bir çalışma süreci gerekli.
Sonuç olarak, Perseverance rover’ı tarafından toplanan Cheyava Falls örneği, Mars’ta olası bir yaşam izine dair umut verici bir ipucu sağlasa da, bu süreçte yapılması gereken çok iş var. Bilim insanları, bu benzersiz bulguların peşinde koşarken, Mars'ın sırlarını ortaya çıkarmaya devam edecekler.