Bilim

Uzayda Hijyen Dune'dan İlhamla Geliştirilen Yeni Stillsuit Tasarımı

Uzayda hayat, birçok kişi için büyüleyici bir kariyer olarak görünse de, gerçekte astronotluğun getirdiği zorluklar ve fedakarlıklar oldukça fazladır. Astronotlar, Dünya'dan uzakta, sevdiklerinden ve yer çekiminin sıcak kucaklayışından uzak haftalarca hatta aylarca kalmak zorundadır. Bu süre zarfında, su ihtiyacını ve hijyen koşullarını sağlamak, bir nebze de olsa gündelik yaşamın zorlayıcı unsurlarını beraberinde getirmektedir. 

NASA'nın astronotları için oldukça kritik olan hijyen sorunlarına yeni bir çözüm olarak, Weill Cornell Tıp Fakültesi ve Cornell Üniversitesi araştırmacıları, Frank Herbert’in Dune romanlarından ilham alarak tasarlanan yeni bir uzay elbisesi sundu. Bu tasarım, astronotların dışarıda geçirdiği süreyi daha uzun ve daha az rahatsız edici hale getirmeyi amaçlıyor.

Yeni tasarlanan uzay elbiseleri, Dune evreninde "stillsuit" olarak bilinen kıyafetlerden esinlenmiştir. Dune'da bu elbiseler, savaşçıların kurak Arrakis gezegeninde su kaynaklarını yeniden kullanmalarına olanak tanıyan bir sistem içermektedir. Mevcut uzay elbisesi tasarımında ise astronotların idrarları, genellikle sadece bir süper emici polimer ile yakalanmakta ve bu süreç sırasında birçok hijyen sorununa yol açmaktadır. Ancak yeni tasarımdaki stillsuitler, "boşaltılan idrarı özel bir filtrasyon sırt çantası aracılığıyla yeniden işleyerek içilebilir suya dönüştürmek" amacı taşımaktadır.

Dune Uzaya Yeni Stillsuit ile Astronot Hijyeninde Devrim - 2
Dune Uzaya Yeni Stillsuit ile Astronot Hijyeninde Devrim - 2

Araştırmanın baş yazarı Sofia Etlin, yürüttükleri çalışmanın detaylarını açıkladı “Stillsuitler, astronotların arkasında taşınan bir vakum tabanlı dış kateter ile çalışan birleşik ileri geriye osmoz biriminden oluşmaktadır.” Bu sistem, astronotların uzay yürüyüşleri sırasında sadece su ihtiyaçlarını karşılamakla kalmayacak, aynı zamanda daha hijyenik bir deneyim sunmayı da hedeflemektedir.

Bu tasarım, önümüzdeki NASA'nın Artemis II ve Artemis III görevleri için geliştirilmiştir. Bu görevler, Ay'ın güney kutbuna iniş yapmayı ve etrafında dönecek çalışmaları içermektedir. NASA ve Axiom Space, uzay görevleri için yeni bir uzay elbisesi tasarımını daha önce onaylamış olsa da, bu yeni filtrasyon sisteminin mevcut tasarımlara eklenmesi mümkün görünmektedir. Ayrıca, bu stillsuitler 2030'ların başında planlanan insanlı Mars görevleri için de uyarlanabilir.

Uzayda geçirilen süre boyunca astronotların hijyenik koşullarını artırmanın yanı sıra, bu yeni tasarım astronotların sağlıklarını korumak için de önemli bir adım olacaktır. Daha önceki uzay elbisesi sistemindeki bazı hijyen sorunları, astronotlar arasında idrar yolu enfeksiyonları ve sindirim problemleri ile sonuçlanmıştır. Bu nedenle, astronotların karşılaştığı zorlukların azaltılması adına bu inovasyon büyük bir önem taşımaktadır.

Sonuç olarak, Weill Cornell Tıp Fakültesi ve Cornell Üniversitesi’nin geliştirdiği bu yeni stillsuit tasarımı, uzay araştırmalarında önemli bir kilometre taşı olmayı vaat ediyor. NASA, bu yeni sistemin uygulanabilirliğini değerlendirmek için çalışmalara başlamalı ve astronotların uzayda geçirdiği süre ve deneyimlerini iyileştirmek için gereken adımları atmalıdır. Uzayda yaşam koşullarının iyileştirilmesi, önemli bir adım olarak kabul edilmektedir ve bu gibi inovasyonlar, astronotların görevlerinin daha etkili ve konforlu geçmesine yardımcı olabilir.

Paylaş: