Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yarın Etiyopya'ya önemli bir ziyaret gerçekleştirecek. Bu ziyaret, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ve Dışişleri Bakanı Demeke Mekonnen ile ikili ilişkiler, Somali ile uzlaşı süreci ve bölgesel konular hakkında görüşmeler yapmak amacı taşıyor.
Etiyopya ile Diplomatik İlişkilerin Tarihçesi
Türkiye’nin Afrika Ortaklık Politikasında kritik bir yere sahip olan Etiyopya ile diplomatik ilişkiler, Cumhuriyet öncesine kadar uzanmaktadır. Türkiye’nin Addis Ababa Büyükelçiliği 1926 yılında açılmış, Etiyopya’nın Ankara Büyükelçiliği ise 1933’te hizmete girmiştir. 1984’te ülkedeki rejim değişikliği nedeniyle kapanan Etiyopya’nın Ankara Büyükelçiliği, 2006 yılında yeniden açılmıştır.
İki ülke arasındaki ilişkiler, düzenli temas ve karşılıklı ziyaretler ile dikkat çekici bir şekilde derinleşmiştir. Örneğin, 2000 yılında yaklaşık 27 milyon dolar olan ticaret hacmi, 2023 yılında yaklaşık 345 milyon dolara ulaştı. Ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla ticaret hacminin önümüzdeki beş yıl içinde 1 milyar dolara çıkarılması hedeflenmektedir.
Türkiye’nin Etiyopya'daki Yatırımları
Türkiye, doğrudan yabancı yatırımlar itibarıyla Etiyopya'da ilk dörtte yer almaktadır. Türk firmalarının Etiyopya'ya olan ilgisi her geçen gün artarken, 27 Mayıs 2024'te İstanbul'da düzenlenen Türkiye Etiyopya İş Forumu'na 70 Etiyopyalı ve 250 Türk firma katılım sağlamıştır. Bu durum, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin daha da güçlenmesi açısından önem taşımaktadır.
Etiyopya Somali Arasındaki Gerginlik ve Türkiye'nin Rolü
Denize erişimi olmayan dünyanın en büyük nüfusa sahip ülkesi olan Etiyopya, Eritre’nin 1991 yılında fiilen, 1993’te ise hukuken bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte denize erişimini kaybetmiştir. Bu durum, Etiyopya'nın Kızıldeniz'e erişim konusunu ekonomik açıdan kritik bir gündem maddesi haline getirmiştir.
Etiyopya ile Somaliland arasında 1 Ocak’ta imzalanan Mutabakat Muhtırası, uluslararası toplum için önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir. Diplomatik kaynaklar, Somaliland liderinin Etiyopya’yı Somaliland’ı tanıyan ilk ülke olarak açıklamasının, dünya genelinden ciddi tepkilere yol açtığını belirtmektedir.
Etiyopya’nın Türkiye’den Desteği
Etiyopya, özellikle Somali ile arasındaki ihtilafa dair olarak Türkiye’nin desteğini talep etmiştir. 8 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Etiyopya Başbakanı Ahmed’in özel temsilcisi ve Dışişleri Bakanı, bu çerçevede Türkiye’den yardım istemiştir. Bunun üzerine Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda arabuluculuk girişimlerine başlamıştır.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Etiyopya ve Somali’li muhataplarıyla gerçekleştirdiği görüşmelerin yanı sıra, iki ülke dışişleri bakanlarını 1 Temmuz’da Ankara’da ağırlamıştır. Taraflar arasındaki toplantıda, karşılıklı sorunların barışçıl yollarla çözülmesi konusundaki niyetleri dile getirilmiş ve 2 Eylül 2023 tarihinde Ankara’da yeniden bir araya gelme taahhüt edilmiştir.
Beklentiler
Türkiye, bölgedeki artan gerilime karşı, Etiyopya ve Somali arasındaki çatışmaların çözümü için sürdürülebilir bir diyalog kanalı açmayı hedeflemektedir. Bu durum, uluslararası toplum tarafından takdirle karşılanmakta ve Türkiye’nin bölgedeki arabuluculuk rolünü güçlendirmektedir.
Bakan Fidan'ın Etiyopya ziyareti, bu bağlamda önemli bir adım olup, Türkiye'nin Afrika'daki diplomatik ilişkilerini derinleştirme hedefinin bir yansımasıdır. Gelişmeleri daha yakından takip etmek, bu ilişkilerin geleceği açısından kritik olacaktır.